วางแผนภาษีบุคคลธรรมดา

ทำความเข้าใจสิทธิ์ลดหย่อนภาษีเพื่อวางแผนการเงินอย่างชาญฉลาด

การรู้จักสิทธิ์ลดหย่อนภาษีช่วยให้คุณวางแผนการเงินได้ดีขึ้น ทั้งลดภาระภาษีและบริหารเงินให้เหมาะสมกับไลฟ์สไตล์ บทความนี้จะแนะนำวิธีคำนวณและข้อควรรู้ เพื่อใช้สิทธิ์ลดหย่อนภาษีอย่างคุ้มค่าและถูกต้อง

การลดหย่อนภาษีคืออะไร?

การลดหย่อนภาษีคือสิทธิพิเศษที่กฎหมายมอบให้ผู้มีรายได้เพื่อหักค่าใช้จ่ายบางส่วนออกจากรายได้ก่อนคำนวณภาษี ช่วยลดจำนวนภาษีที่ต้องจ่ายและเพิ่มโอกาสในการออมหรือลงทุน โดยเฉพาะผู้ที่มีรายได้สูง สิทธิ์นี้ช่วยจัดการค่าใช้จ่ายภาษีได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ใครต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา?

ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาคำนวณแบบขั้นบันไดตามรายได้:

• รายได้รวมต่ำกว่า 150,000 บาท/ปี: เสียภาษี 0% (ยกเว้น)
• รายได้ 150,001 – 300,000 บาท/ปี: 5%
• รายได้ 300,001 – 500,000 บาท/ปี: 10%
• รายได้ 500,001 – 750,000 บาท/ปี: 15%
• รายได้ 750,001 – 1,000,000 บาท/ปี: 20%
• รายได้ 1,000,001 – 2,000,000 บาท/ปี: 25%
• รายได้ 2,000,001 – 5,000,000 บาท/ปี: 30%
• รายได้เกิน 5,000,000 บาท/ปี: 35%

ประเภทสิทธิ์ลดหย่อนภาษี

สิทธิ์ลดหย่อนภาษีที่กฎหมายกำหนดช่วยลดภาระภาษีให้ผู้มีรายได้ โดยอนุญาตให้หักค่าใช้จ่ายบางส่วนจากรายได้ก่อนคำนวณภาษี มาดูประเภทสำคัญที่ควรรู้กันค่ะ

กลุ่มบุคคลธรรมดา

สิทธิ์สำหรับบุคคลธรรมดามีหลากหลาย พร้อมเงื่อนไขที่แตกต่างกัน เช่น:

• ค่าใช้จ่ายส่วนตัว: 60,000 บาท
• คู่สมรส (ไม่มีรายได้): ลดหย่อนได้ 60,000 บาท
• บุตร (อายุไม่เกิน 20 ปี หรือ 25 ปีหากกำลังศึกษา): 30,000 บาท/คน (บุตรคนที่ 2 ขึ้นไปตั้งแต่ พ.ศ. 2561: 60,000 บาท/คน)
• ฝากครรภ์และคลอดบุตร: สูงสุด 60,000 บาท (ตามจริง)
• บิดามารดา (อายุเกิน 60 ปี): 30,000 บาท/คน
• ผู้พิการหรือทุพพลภาพ: 60,000 บาท/คน

กลุ่มกิจกรรมการเงิน

สิทธิ์จากกิจกรรมการเงินช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการเงินส่วนตัว เช่น:

• เบี้ยประกันสุขภาพ: สูงสุด 25,000 บาท
• เบี้ยประกันสุขภาพบิดามารดา: สูงสุด 15,000 บาท/คน (ตามจริง)
• เบี้ยประกันชีวิต/สะสมทรัพย์: สูงสุด 100,000 บาท (รวมกับประกันสุขภาพไม่เกิน 100,000 บาท)
• เบี้ยประกันสังคม: สูงสุด 9,000 บาท
• กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (RMF): สูงสุด 500,000 บาท (ไม่เกิน 30% ของรายได้)
• กองทุนรวมเพื่อการออม (SSF): สูงสุด 200,000 บาท (ไม่เกิน 30% ของรายได้)
• กองทุนไทยเพื่อความยั่งยืน (Thai ESG): สูงสุด 300,000 บาท (ไม่เกิน 30% ของรายได้)
• เบี้ยประกันบำนาญ: สูงสุด 200,000 บาท (ไม่เกิน 15% ของรายได้)
• กองทุนบำเหน็จข้าราชการ: สูงสุด 500,000 บาท (ไม่เกิน 30% ของรายได้)
• เงินกองทุนการออมแห่งชาติ: สูงสุด 500,000 บาท (ตามจริง)
• ดอกเบี้ยเงินกู้ที่อยู่อาศัย: สูงสุด 100,000 บาท
• ค่าสร้างบ้านใหม่ (2567-2568): 10,000 บาท/ล้านบาท (สูงสุด 100,000 บาท)
• ค่าซ่อมบ้านน้ำท่วม (2567): สูงสุด 100,000 บาท (ตามจริง)
• ค่าซ่อมรถน้ำท่วม (2567): สูงสุด 30,000 บาท (ตามจริง)

กลุ่มเงินบริจาค

การบริจาคช่วยสังคมและลดภาษีได้ เช่น:

• บริจาคทั่วไป: สูงสุด 10% ของรายได้หลังหักลดหย่อน
• บริจาคการศึกษา/กีฬา/สาธารณประโยชน์: 2 เท่าของจำนวน (สูงสุด 10% ของรายได้หลังหักลดหย่อน)
• สนับสนุนพรรคการเมือง: สูงสุด 10,000 บาท

กลุ่มกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐ

นโยบายรัฐช่วยส่งเสริมการใช้จ่าย เช่น:

• เที่ยวเมืองรอง (2567): สูงสุด 15,000 บาท
• โครงการช้อปดีมีคืน: สูงสุด 50,000 บาท
• ดอกเบี้ยกู้ที่อยู่อาศัย: สูงสุด 100,000 บาท

กลุ่ม Easy E-Receipt (2568)

มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจแบ่งเป็น:

• ลดหย่อนได้ไม่เกิน 20,000 บาท
  • สินค้า OTOP
  • สินค้าหรือบริการวิสาหกิจชุมชน (จดทะเบียนกรมส่งเสริมการเกษตร)
  • สินค้าหรือบริการวิสาหกิจเพื่อสังคม (จดทะเบียนสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม)
• ลดหย่อนได้ไม่เกิน 30,000 บาท
  • สินค้าหรือบริการจากผู้จด VAT (ต้องมี e-Tax Invoice)
  • สินค้าหรือบริการจากผู้ไม่จด VAT (ต้องมี e-Receipt)
• ไม่เข้าร่วม
  • สุรา เบียร์ ไวน์
  • ยาสูบ
  • น้ำมัน ก๊าซ ค่าประจุไฟฟ้า
  • รถยนต์ รถจักรยานยนต์ เรือ
  • สาธารณูปโภค (ประปา ไฟฟ้า โทรศัพท์ อินเทอร์เน็ต)
  • บริการเกินระยะเวลา
  • เบี้ยประกันวินาศภัย
  • ทัวร์และที่พัก

ตัวอย่างคำนวณภาษีหลังลดหย่อน

สมมติ นาย C มีรายได้ 600,000 บาท/ปี:

• รายได้รวม: (25,000 x 12) + 100,000 + 200,000 = 600,000 บาท
• ค่าใช้จ่ายเหมารวม: 100,000 บาท (สูงสุด 50% ของรายได้ประจำ)
• ลดหย่อน: 30,000 (บุตร) + 15,000 (ประกันชีวิต) + 10,000 (บริจาค) = 55,000 บาท
• รายได้สุทธิ: 600,000 – 100,000 – 55,000 = 445,000 บาท
• ภาษี: 445,000 x 10% = 44,500 บาท

เอกสารที่ต้องใช้

• หนังสือรับรองหักภาษี ณ ที่จ่าย (50 ทวิ)
• ใบกำกับภาษี (Tax Invoice)
• หนังสือรับรองเบี้ยประกัน
• หนังสือรับรองกองทุน RMF
• หนังสือรับรองดอกเบี้ยที่อยู่อาศัย

สถานที่ยื่นภาษี

ยื่นระหว่าง 1 ม.ค. – 31 มี.ค. 2569 (สำหรับปี 2568) ที่:

• สำนักงานสรรพากรพื้นที่
• เว็บไซต์กรมสรรพากร (https://www.rd.go.th/)

สรุป

สิทธิ์ลดหย่อนภาษีครอบคลุมการใช้จ่ายส่วนตัว การออม บริจาค และนโยบายรัฐ วางแผนการใช้สิทธิ์ตั้งแต่ต้นปีเพื่อลดภาษีได้อย่างมีประสิทธิภาพ เลือกงานที่มีสวัสดิการที่สนับสนุนการลดหย่อนเพื่อเพิ่มผลประโยชน์ทางการเงินค่ะ